O ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΟΓΡΙΑΣ (No 1)

Κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη
δώστου κλώτσο να γυρίσει, παραμύθι ν'αρχινίσει...

Η ΖΩΗ
Σαν τα παραμύθια αρχίζει τούτη η ιστορία. Στο κεφαλοχώρι του Ροβιτσιού της Άρτας, τη Σκουληκαριά, ζούσε πριν 200 και παραπάνω χρόνια μια θεληματικιά κοπέλα η Ζωή Ντιμισκή, αδελφή του κλέφτη Κώστα Νιτιμισκή και ξαδέλφη του καπετάν Γώγου Μπακόλα. Παντρεύτηκε έναν ξενοτοπίτη, τον Γιαννάκη απο το Μαυρομάτι της Καρδίτσας. Την πήρε νύφη με τα λαγούτα και την πήγε στο δικό του χωριό.Μα τούτο το στεφάνωμα στάθηκε άτυχο και μετά απο λίγο χρόνο πέθανε ο άντρας της και την άφησε χήρα,νέα κι άτεκνη.
Θες η φτώχια,θες η συνήθεια, την έκαναν να καλογερέψει και να μπει καντηλανάφτισσα στο μοναστήρι του Αη-Γιώργη, που γνώριμος της συγγενής ήταν ο γέρος ηγούμενος. Το αίμα της όμως έβραζε κάτω απο το ράσο της και γύρευε της ζωής τα δικαιώματα... εκεί γύρω στα 1780, κονάκιασε στο μοναστήρι, ο φοβερός Δημήτρης Καραίσκος, αρματωλός του Βάλτου. Λιμπίστηκε την ομορφιά της,την έμπλεξε στα δίχτυα του και πλάγιασε μαζί της. Ευλογημένη ώρα! Η Ελλάδα της χρωστάει έναν απο τους πιο λαμπρούς και αγνούς ήρωες του '21.

Οι μήνες περνούσν και το γκάστρι πια δεν κρυβόταν. Να γεννήσει στο μοναστήρι ήταν σκάνδαλο κι αμαρτία. Την πήγανε σε μια σπηλιά και σ'αυτή όπως τ'αρκούδια,έφερε στον κόσμο το παιδί της. Τ'αφαλόκοψε μοναχή της,συγυρίστηκε η ίδια και το φάσκιωσε με κάτι παλιοκούρελα που είχε μαζί της. Ανοιξε τον κόρφο της κι έφερε τα χείλια του μωρού στη ρόγα του βυζιού της. Του χαμογέλασε. Ήταν Μάης κι ολούθε γύρω στη σπηλιά ανθοβολούσε ο βράχος...
Αφού κάθησε η λεχώνα λίγο καιρό στη σπηλιά, όπου της έφερνε τροφή ο γέρος ηγούμενος, παράδωσε το παιδί στη γυναίκα κάποιου Σαρακατσάνη τσέλιγκα, Πουλιάνα τηνε λέγανε να το βυζάξει κι αυτή πήρε των αματιών της κι έφυγε ντυμένη πάντα στα καλογερίστικα.
 Γύριζε απο σπίτι σε σπίτι πουλώντας κεριά,μοσχολίβανο, σταυρούς,εικονίσματα...ο κόσμος όμως μικρός, σιγά-σιγά μαθεύτηκε το μυστικό της και καθώς ήταν νια και όμορφη άκουγε απο τους άνδρες χοντρά πειράγματα κι απο τις γυναίκες λόγια φαρμακωμένα...Μα η Ζωή δεν τοβάζε κάτω, αποκρινόταν με μια πιο βαριά ακόμα βρισιά και μ'ένα πιο τσουχτερό λόγο. Απ'αυτήν λένε πως πήρε ο Καραισκάκης την άτσαλη γλώσσα που είχε ως το τέλος του.
 Το μωρό άρχισε να μπουσουλάει...ποιανού είναι αυτό το μούλικο ρώταγαν τους Σαρακατσαναίους τσελιγκάδες που τόχαν. Κι' έπαιρναν την απάντηση: Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΟΓΡΙΑΣ. Αυτό στάθηκε το πρώτο όνομά του.Και δεν λησμονήθηκε ποτέ. Τον ακολούθησε ίσαμε το θάνατο. Κι'έπειτα πέρασε στην Ιστορία.
ΣΑΝ ΤΟΝ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ ΚΑΤΑΝΤΗΣΑΤΕ, ΒΡΕ!
Μεγάλωνε το παιδί ανάμεσα στους ξένους,τρώγοντας ξύλο και μπομπότα. Ένα κουρέλι σκέπαζε το κορμί του ότι καιρό κι αν έκανε. Τα γυμνά πόδια του συνήθισαν ν'αντέχουν στις κοφτερές πέτρες και στις τσουκνίδες. Έμαθε να κάνει βαριά θελήματα, πιο πάνω απ'ότι άντεχε η ηλικία του.
 Η χαρά του η μεγάλη ήταν άμα βοσκούσε τα πρόβατα.Φτώχια όλα, τα πάντα, και μιζέρια γύρω του, μα η δική του ζωή ήταν η πιο άχαρη απ'όλες! Και τούτη την σκοτεινή εικόνα δεν την λησμόνησε ποτέ του. Συνήθιζε να λέει:" Οποιος γίνεται αφέντης χωρίς να γίνει πριν δούλος, είναι μπάσταρδος αφέντης κι αλοίμονο στον δούλο..." μαύρα κι άραχλα στάθηκαν τα παιδιά του χρόνια. Η μάνα του ως φαίνεται πέθανε άμα ήταν 8 ετών. Τότε όλα γύρω του έγιναν κόλαση. Οι ξένοι καταφρόνεσαν το παιδί πιότερο και γύρευαν με αδιάκοπη δούλεψη να τους πληρώνει το ξεροκόμματο που τούδιναν.
Και τότε παίρνει την μεγάλη απόφαση, παρατάει τους Σαρακατσαναίους και τραβάει 5 ώρες δρόμο για την Γράλιστα στην σημερινή Καρδίτσα. Εκεί λίγο πιο κάτω απο το χωριό στην σπηλιά του Λώλου στήνει το πρώτο του λημέρι. Είχε την γη για στρώμα,προσκέφαλο την πέτρα. Τα μόνα άρματά του ήταν η σβελτάδα κι η καπατσοσύνη του. Εκλεβε φρούτα κι'αρπαζε καμμιά κότα. Απέκτησε κακή φήμη. Οι μάνες σ'αυτά τα μέρη, ακόμα ως χτες, λέγανε στους κανακάρηδές τους αμα τους βλέπανε ν'αλητεύουν:"Σαν τον Καραισκάκη καταντήσατε, βρέ!
Τίποτα άλλο δεν έβλεπες πάνω σε τούτο το πρόωρα βασανισμένο παιδικό πρόσωπο, παρά δυο μικρά  μάτια βαθουλωτά να σπιθίζουν...
ΗΞΕΡΕ ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ;
Και τώρα θα με ρωτήσετε ήξερε ποιος ήταν ο πατέρας του; Σ'όλη του την ζωή ποτέ δεν έκρυψε πως ήταν μπάσταρδος, γιος μιας καλογριάς. Καμμιά φορά όταν μάλωνε με κανέναν, μετάνιωνε και έλεγε:
"Τι θυμώνεις ωρέ! Κι εγώ σάματις τι είμαι; ΄Ενας μούλος είμαι!
Και ο γραμματικός και βιογράφος  του Γ.Γαζής, το βεβαιώνει πως συχνά τον άκουγε να περηφανεύεται πως ήταν μούλος.-Ε!ωρέ, έλεγε όπως τ'αγρια μπολιασμένα δένδρα βγαίνουν καλύτερα απο τα ήμερα, όμοια και τα μπάσταρδα παιδιά κάποτες βγαίνουν καλύτερα απο τα γνήσια. Για τον πατέρα του δεν στάθηκε ποτέ σε κανέναν να μιλήσει. Ηξερε μα δεν μίλαγε. Πάνω στην σφραγίδα του, που έχει χρονολογία 1816, βρίσκεται χαραγμένο τ'όνομα Καραίσκος, Καραίσκο τον έγραφε κι η γυναίκα του.Μα μια εξήγηση υπάρχει: αρνήθηκε απο περηφάνεια τον πατέρα του, που ενώ ήταν τρανός, τον παράτησε να τονε φάνε οι άνθρωποι και θεριά και ποτέ δεν ξέτασε τι απογίνηκε. Ότι γίνηκε το χρώσταγε μόνο στον εαυτό του και προτίμησε να'ναι παιδί" αγνώστου πατρός". Όταν απόχτησε δική του οντότητα, προτίμησε το υποκοριστικό παιδικό όνομα απο του πατέρα του, ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ (μικρός Καραίσκος, το παιδί του Καραίσκου)
ΣΤΟ ΚΛΑΡΙ

Όλες οι μαρτυρίες που έχουμε βεβαιώνουν πως δεν πρέπει να ήταν περισσότερο απο 15 χρονών όταν πρωτογίνηκε κλέφτης. Άρχισε να κάνει παρέα με τα χωριατόπουλα, φτιάσανε μια ψευτοσυμμορία, που αρπάζανε γίδια και τα σούβλιζαν κι'έπιαναν το χορό και το τραγούδι, λογαριάζοντας τους εαυτούς τους τρανούς κιόλας κλέφτες.
 Σαν έμαθε ο μπουλούκμπασης πως κάτι καινούργια αγκάθια φυτρώσανε στα βουνά πήρε τους τζοανταραίους του και τα κυνήγησε. Μα ο μικρός μας δίνει το πρώτο πολεμικό του πρόσταγμα: Bαράτε παλληκάρια! και τους πήρανε στο κατόπι και ακόμη τρέχουν!
Όμως τ'αγουρο κλεφτόπουλο δεν άργησε να πέσει στα δίχτυα των ντερβεναγάδων. Αμα τον πιάσανε, τονε βάλανε στο φάλαγγα και του δώσανε τόσες ξυλιές, όπου τον κάνανε τούμπανο τα πόδια του. Επειτα τονε στείλανε στον Αλή πασά να βγάλει απόφαση.  Τον έριξε στα μπουντρούμια, στις αλυσίδες και το κούτσουρο. Ηταν ως 16 ετών. Όταν ο τύραννος πια λογάριασε πως το παλιόπαιδο θα'βαλε γνώση, πρόσταξε να το βγάλουν απο τα σίδερα. Ήταν τυχερός, ίσως να μη γινόταν αυτό που γίνηκε αν δεν περνούσε απο τέτοιο σχολειό που ήταν η αυλή του Αλή πασά. Εκεί έμαθε δυο κολυβογράμματα, ίσα να βάζει την υπογραφή του με τον τρόπο αυτόν: καραησκάκης . Στα Γιάννενα τότε στην αυλή του πασά βράζανε τα πάντα. Αναγκαστικά αδελφωμένοι ήσαν Αρβανίτες,Ρωμιοί, Κονιάροι και Χαλδούπηδες....

.....Ο Καραισκάκης που να ήταν τότε 23-25 ετών, έγινε τζοανταραίος στον Αλή Πασά
. Στα χρόνια που έμεινε στα Γιάννενα, είχε γνωρίσει πια απ' την καλή και την ανάποδη τον κόσμο. Είδε ότι δύο δρόμοι  υπήρχαν...ο ένας να σκύψεις το κεφάλι σου και να γλύφεις τον τύραννο σαν σκυλί και ο άλλος ήταν το μονοπάτι της λευτεριάς, παρέα με τον Θάνατο.
 Όταν λοιπόν άρχισε να ακούγεται και να δοξάζεται το όνομα του Κατσαντώνη, φτερούγισε η καρδιά του. Δεν την βαστούσε πια τούτη την ζωή. ΄Παράτησε και τζοαντάραγα και σεράι και πασά και Γιάννενα, ροβόλησε την Ήπειρο, πέρασε το Βάλτο κι ανέβηκε στ'Άγραφα.

Βρήκε το λημέρι του Κατσαντώνη και του ζήτησε να τον πάρει στ'ασκέρι του. Ο καπετάνιος τον κοίταξε ύποπτα σαν τζοανταραίος που ήταν του πασά, μα στάθηκε η θέρμη της φωνής του παιδιού αιτία να τον κρατήσει κοντά του ο Κατσαντώνης. Στην αρχή τον είχανε παράμερα, ώσπου να βεβαιωθούν τι άνθρωπος ήταν, όμως εκείνος με την αξιοσύνη και παλληκαριά του, τ'ανοιχτόκαρδο γέλιο και τ'αστεία του, την εξυπνάδα και την σβελτοσύνη  κέρδισε την εμπιστοσύνη μα κυρίως την αγάπη του καπετάνιου και των άλλων. Έμεινε μαζί του, έμαθε τον κλεφτοπόλεμο κοντά του, βαφτίστηκε μαζί με τ'ασκέρι του σε αναμετρήσεις με τον Τούρκο, χτύπησε τον Βεληγκέκα(φοβερό οπλαρχηγό του Αλή) και έγινε γνωστός σ'όλη την Ρούμελη, την Ηπειρο, Αρβανιτιά κι Ελλάδα πως έφαγε με τον Κατσαντώνη τον φοβερό Βεληγκέκα. Το τέλος του Κατσαντώνη ήρθε απο προδοσία και σύμφωνα με την αφήγηση του Παπαηλιόπουλου, που ΄τον είδε να ξεψυχάει, μέσα στο παραλήρημά του φώναζε:-Ερμα γρόσια...έρμα γρόσια! Αυτές όλες στάθηκαν οι σπουδές του Καραισκάκη. Το δημοτικό το πέρασε κυνηγημένο μπασταρδάκι στο Μαυρομάτι και στην Γράλιστα, το γυμνάσιο το'βγαλε στα Γιάννενα του Αλή Πασά και τον πόλεμο τον έμαθε στη στρατιωτική ακαδημία του Κατσαντώνη, που την τέλειωσε με άριστα, πρωτοπαλλίκαρό του!

ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

....Το μεγάλο μυστικό της Φιλικής Εταιρίας,έφτασε στα Γιάννενα και τρύπωσε στο Ίτσ Καλέ, το φοβερό κάστρο. Σιγά-σιγά μπαίνουν σ'αυτό γραμματικοί, μπουλουκμπασήδες,τζοανταραίοι και γιατροί του βεζίρη. Ο Μάνθος, ο Νούτσος, ο Κροκίδας,ο Τουρτούρης, ο Λοιδωρίκης,ο Κωλέττης, ο Αντρούτσος, ο Διάκος, ο Βαρνακιώτης, ο Καραισκάκης κι άλλοι πολλοί. Το σεράι του Αλή πασά γίνεται μια απο τις φωλιές της Φιλικής Εταιρίας. Καθόντουσαν κοντά στον αφέντη, τον προσκυνάνε, μα δουλεύουν πια για έναν άλλονε σκοπό, για την λευτεριά της πατρίδας.
Ο ΓΑΜΟΣ ΤΟΥ:

Στα Γιάννενα όταν ήταν ο Καραισκάκης παντρεύτηκε την Γκόλφω Ψαρογιαννοπούλου, όμορφη γυναίκα,που η φαμελιά της κράταγε απο το Πιατόπουλο του Βάλτου. Μερικοί λένε πως η Γκόλφω στάθηκε μια απο τις "τσούπρες" του πασά.  Δεν μπορούμε όμως μήτε να το βεβαιώσουμε μήτε να το αρνηθούμε. Κείνο που ξέρουμε είναι πως ο Αλής αφού χαιρόταν για κάμποσο τις τσούπρες του, που πολλές ήταν απο τζάκια, φρόντιζε έπειτα ο ίδιος να τις παντρέψει....όπως και νάναι ο Καραισκάκης την αγαπούσε την Γκόλφω κι έλεγε πως ένα απο τα καλά που καζάντισε σε τούτη την ζωή ήταν πως πήρε όμορφη γυναίκα! Ο Καραισκάκης στεκόταν τότε ένας άνδρας ίσαμε 35 χρονών. Ανάστημα μέτριο, κοκαλιάρης, μακροπρόσωπος και με βαθουλωμένα μάγουλα, μάτια μικρά όπου χωμένα βαθιά στις κόγχες τους σπινθοβολούσαν, μουστάκι μαύρο κοντό και μακριά μαλλιά ριγμένα στη ράχη του, δόντια μικρά και σάπια κι αρρωστιάρης. Τόσο μελαψός, ωσάν τους γύφτους που βλέπουμε ακόμα στον τόπο μας. Γι'αυτό και του κολλήσανε το παρατσούκλι "γύφτος". Τέτοιο σουλούπι είχε ο ήρωάς μας. Μα τέτοια καρδιά κρύβανε τα στήθια του, που φάνταζε στα μάτια του λαού ωσάν η προσωποποίηση της λεβεντιάς!

ΜΑΖΩΞΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
Τα πρώτα μηνύματα για το σηκωμό είχανε πια φτάσει στην Ελλάδα. Οι πιο σημαντικοί καπεταναίοι της Ρούμελης και της Δυτικής Ελλάδας, που είχανε μπει στο μυστικό της Φιλικής  Εταιρίας, παίρνουν την είδηση να τα παρατήσουν όλα και να πάνε στην αγγλοκρατούμενη Λευκάδα. Στις αρχές του Γενάρη του 1821, μαζεύονται σ'αυτή: Ανδρούτσος,Πανουργιάς,Καραισκάκης,Τσόγκας,Κατσικογιάννης,Κίτσος.  Ο Καραισκάκης αφήνει την φαμελιά του στον Κάλαμο ένα μικρό νησάκι.
Κάνανε σύναξη στο σπίτι του ποιητή Ιωάννου Ζαμπέλιου, που είχε μπει στο μυστικό της Φιλικής απο το 1817, κι ήτανε κεφαλή στη Λευκάδα.  Για να ρίξουν στάχτη στα μάτια των Εγγλέζων αρχίζουν απο ένα τρανό τσιμπούσι, πίνουν, τραγουδούν και χορεύουν. Έπειτα κλείνουν τις πόρτες και πιάνουν την κουβέντα για την επανάσταση και την λευτεριά. Συμφωνήσανε να μείνουνε στην Λευκάδα ίσαμε τις παραμονές της επανάστασης και τότες ο Ανδρούτσος κι ο Πανουργιάς να τρέξουν για να σηκώσουν στ'άρματα την Ανατολική Ελλάδα, κι ο Βαρνακιώτης, ο Καραισκάκης, ο Τσόγκας και ο Στουρνάρας την Δυτική. Άμα τα ταίριαξαν αυτά, τραβάνε όλοι μαζί σ'ενα ερημοκκλήσι και μπροστά στις εικόνες ορκίζονται να κρατήσουν τα όσα τάξανε. Έπειτα απ'αυτό λούφαξαν. Μονάχα την τελευταία Κυριακή της Αποκρηάς, στήνουν πάνω στον φαρδύ το δρόμο χορό και με λεβέντικα κλέφτικα τραγούδια τον σέρνουν ίσαμε την πλατεία του Αη-Σπυρίδωνα. Οι Λευκαδίτες, βλέποντας τόσα ξακουστά ονόματα των αρμάτων, ενθουσιάζονται. Τους ακολουθούν παίζοντας τα παλαμάκια και τα μάτια ολονών δακρύζουν απο ελπίδα...  

ΤΕΛΟΣ 1ου μέρους

                                                                                          Συνεχίζεται......
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΩΤΙΑΔΗ: ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ (Εκδόσεις Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος Α.Ε.)