Μαμούνι: Kάρυ, σήμερα εκτός απο τον επίσημο ερχομό της Άνοιξης γιορτάζουμε και την εργατική Πρωτομαγιά, έτσι δεν είναι? ΄Ακουσες θα γίνουν οι καθιερωμένες συγκεντρώσεις απο τα εργατικά συνδικάτα στο κέντρο της Αθήνας?
Κάρυ: Ναι απ'ότι άκουσα άλλοι θα συγκεντρωθούνστην πλατεία Κλαυθμώνος στις 11.00 το πρωί(ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ) και άλλοι (ΠΑΜΙΤΕΣ)στην πλατεία Συντάγματος κατά τις 10.00.
Βλέπεις αποφεύγουν τον συνωστισμό , προτιμούν δικό τους τραπέζι μπροστά στην πίστα...
Όλοι μέσα σε πνεύμα ομόνοιας, αλληλεγγύης, σύμφωνα με τις οδηγίες του πρωτοπόρου Έλληνα σοσιαλιστή συνδικαλιστή Σταύρο Καλλέργη.
Μαμούνι: Σταύρο Καλλέργη? Δεν τον ξέρω, εγώ ξέρω μόνο τον παλιό ηθοποιό Λυκούργο Καλλέργη, απο παλιές ελληνικές ταινίες που παίζονται ακόμα στην t.v.
Kάρυ: Ο Σταύρος Καλλέργης, ήταν ο πατέρας του Έλληνα ηθοποιού, σκηνοθέτη και πρώην βουλευτή της Αριστεράς Λυκούργου Καλλέργη, γεννήθηκε το 1865 στο Χουμέρι Μυλοποτάμου (Κρήτη) από μια οικογένεια αγωνιστών.
Ο πατέρας του Γεώργιος, οπλαρχηγός και διοικητής της Επαρχίας Μυλοποτάμου, είχε πάρει μέρος με την ομάδα του στην Εξέγερση της Κρήτης του 1866 και είχε πολεμήσει στο Αρκάδι.
Καταδιωκόμενος από τους Τούρκους έφτασε στην Αθήνα όπου προσελήφθη τιμητικά στην Αυλή του Βασιλιά Γεωργίου Α’.
Ο νεαρός Σταύρος μεγάλωσε σε «αστικό» περιβάλλον, «κάτω από συνθήκες σκληρών πατριαρχικών αρχών, που χειροτέρευαν με την επίδραση του Παλατιανού πρωτοκόλλου» όπως υποστηρίζει ο βιογράφος και γιος του Λυκούργος Καλλέργης.
Όταν τελείωσε τη φοίτησή του στο γυμνάσιο γράφτηκε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Αθηνών.
Ευαίσθητος απέναντι στις κοινωνικές αδικίες έδειξε το ενδιαφέρον του για τους φτωχούς.
Το ν'αγωνιστεί και να υπερασπίσει τα δίκια του εργάτη ένας φτωχός βιοπαλαιστής, για πολλούς είναι αναμενόμενο, το ν'ασχοληθεί όμως ένας αστός της εποχής με την κοινωνική αδικία φαντάζει δυσκολώτερο και ο αγώνας του αυτόματα δοξάζεται περισσότερο!
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα γνωρίστηκε με το Ρόκκο Χοιδά και τον Πλάτωνα Δρακούλη, οπότε η ανάμιξή του στο φοιτητικό κίνημα έγινε έντονη.
Το 1885 ήταν ανάμεσα στην ομάδα των σοσιαλιστών που ενίσχυαν τον Δρακούλη στην προσπάθεια έκδοσης του «Άρδην»
Ο Σταύρος ορμητικός και απλός, κατόρθωσε να συγκεντρώσει γύρω του νεαρούς οπαδούς των νέων ιδεών.
Την εποχή εκείνη έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελλάδα μεταφράσεις κειμένων Ευρωπαίων σοσιαλιστών οι οποίες γνώρισαν μεγάλη διάδοση.
Η ίδρυση της Β’ Διεθνούς το 1889 στο Παρίσι στάθηκε πόλος ανάφλεξης για δράση των νεαρών σοσιαλιστών της Αθήνας.
Το 1890, ο Καλλέργης προχώρησε μαζί με άλλους συντρόφους του στην ίδρυση σοσιαλιστικής οργάνωσης η οποία είχε χαρακτήρα πολιτικού κόμματος, την οποία ονόμασε Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο (Κ.Σ.Σ.).
Η οργάνωση αυτή επεξεργάστηκε πρόγραμμα και οργάνωσε ομίλους.
Γνώρισε σχετική ανάπτυξη, αλλά σύντομα διασπάστηκε,(συνηθιζόταν απο τα παλαιότερα χρόνια στις δυνάμεις της αριστεράς, η διάσπαση) έδωσε τη θέση της σε άλλες ομάδες οι οποίες με την σειρά τους διαλύθηκαν.
Παρά την εφήμερη εμφάνισή της αποτέλεσε την πρώτη απόπειρα οργανωμένης εμφάνισης των σοσιαλιστών, με πρόγραμμα, και ομίλους στους οποίους γινόταν πολιτική συζήτηση.
Σαν μεγάλη παρακαταθήκη ο Σταύρος Καλλέργης, άφησε στη συλλογική σκέψη των Ελλήνων σοσιαλιστών την ανάγκη συζήτησης, εμβάθυνσης των προβλημάτων όπως και την πολύτιμη εμπειρία του ολέθριου ρόλου που μπορούν να έχουν στις πολιτικές οργανώσεις τα αισθήματα του εγωισμού και της φιλαρχίας.
Το 1890 και αφού το «Άρδην» είχε κλείσει, ανέλαβε την έκδοση μιας καθαρά σοσιαλιστικής εφημερίδας με τον τίτλο «Σοσιαλιστής».
Η εφημερίδα αυτή, πρώτη σοσιαλιστική εφημερίδα-όργανο στην Ελλάδα έζησε, παρά τις διώξεις και τις αναγκαστικές διακοπές έκδοσης, μέχρι το 1902 οπότε ο Καλλέργης αναγκάστηκε λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων να την κλείσει.
Ο Καλλέργης δεν έγραψε κάποιο μεγάλο θεωρητικό έργο ούτε πολλές μελέτες .
Ο Καλλέργης πάλεψε μ'ενα πρόγραμμα το οποίο μεταξύ άλλων περιελάμβανε τους εξής στόχους: απόλυτη ελευθερία λόγου και συνείδησης, 8ωρη εργασία, κατώτατο μισθό, αργία την Κυριακή κ.α Τα περισσότερα από τα έργα του, τα οποία ήταν λίγα και γραμμένα στην ανάπαυλα από την καθημερινή προσπάθεια για την διατήρηση της εφημερίδας του, την οργάνωση του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου και των διώξεων, γράφτηκαν μέσα στην δεκαετία του 1890 και διασώθηκαν από τον γιο του Λυκούργο.
Τα περισσότερα από αυτά επανεκδόθηκαν κάνοντας έτσι δυνατή την μελέτη της δράσης και της σκέψης του Σταύρου Καλλέργη.
Εκτός όμως από το συγγραφικό έργο του, την έκδοση του «Σοσιαλιστή» και την δράση του στον Κ.Σ.Σ., ο Καλλέργης έγινε ευρύτερα γνωστός χάρη στον πρωταγωνιστικό ρόλο που είχε στην διοργάνωση των πρώτων εορτασμών της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα, ρόλο τον οποίο πλήρωσε όπως καταλαβαίνεις με φυλάκιση και διώξεις...
Το 1891 ο κύκλος του Καλλέργη (περίπου 12 άτομα) φωτογραφήθηκαν συμβολικά και το 1892 περίπου 30 άνθρωποι με επικεφαλής τον ίδιο συγκεντρώθηκαν στο χώρο του Σταδίου όπου διαμαρτυρήθηκαν κατά του πλουτοκρατικού αθλίου συστήματος.
Το 1893 ο Κ.Σ.Σ. διοργάνωσε συγκέντρωση στην οποία πήραν μέρος 500 περίπου άνθρωποι.
Οι συγκεντρωμένοι εξέδωσαν ψήφισμα.
Το 1894, που ήταν και ο τελευταίος εορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, η οργάνωση του Καλλέργη συνεργάστηκε με την κίνηση του Δρακούλη.
Συγκεντρώθηκαν 1.000 περίπου άτομα τα οποία έφεραν κόκκινες κονκάρδες. Μίλησαν μεταξύ άλλων οι Καλλέργης και Δρακούλης και εξέδωσαν πάλι ψήφισμα . Ήταν κυρίως ο ρόλος που είχε ο Καλλέργης στην τελευταία αυτή μαχητική εκδήλωση και το γεγονός ότι παραβρέθηκαν τόσοι πολλοί, που έστρεψε αποφασιστικά τα όργανα της τάξης εναντίον του.
Εκείνη την Πρωτομαγιά έγιναν πολλές συλλήψεις μεταξύ δε των συλληφθέντων ήταν φυσικά και ο Σταύρος Καλλέργης.
Ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς απαγορεύτηκε στο εξής.
Στη συνέχεια ο Καλλέργης δικάστηκε και αθωώθηκε.
Απογοητευμένος κατέφυγε στο Παρίσι όπου γνωρίστηκε με τους Εμιλ Ζολά, Κροπότκιν κά .
Το 1895 επέστρεψε και πάλι στην Αθήνα .Δέχτηκε τότε την εχθρότητα πρώην συνεργατών του και δύο φορές απογοητευμένος κατέφυγε στην γεννέτειρά του, όπου εξελέγη πληρεξούσιος της Κρητικής Πολιτείας.
Στην Αθήνα ξαναγύρισε ύστερα από τρεις απόπειρες κατά της ζωής του και άρχισε να εκδίδει ξανά τον Σοσιαλιστή.
Η νέα αυτή προσπάθειά του όμως απέτυχε όπως και μια εμπορική επιχείρησή του.
Πέθανε το 1926 στην Κρήτη, όπου ζούσε από το 1905 και όπου είχε παντρευτεί και αποκτήσει οικογένεια, πάμπτωχος καθώς είχε ξοδέψει τη μεγάλη περιουσία που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του για τις ανάγκες του σοσιαλιστικού κινήματος.
Πρώτη του Μάη και πώς
τους εργάτες ξεσηκώνεις.
Πρώτη του Μάη με φως,
φως της εργατιάς θαμπώνεις.
Παλεύει η εργατιά.
Δεν είν αργία,
είν απεργία.
Παλεύει η εργατιά.
Κάρυ: Ναι απ'ότι άκουσα άλλοι θα συγκεντρωθούνστην πλατεία Κλαυθμώνος στις 11.00 το πρωί(ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ) και άλλοι (ΠΑΜΙΤΕΣ)στην πλατεία Συντάγματος κατά τις 10.00.
Βλέπεις αποφεύγουν τον συνωστισμό , προτιμούν δικό τους τραπέζι μπροστά στην πίστα...
Όλοι μέσα σε πνεύμα ομόνοιας, αλληλεγγύης, σύμφωνα με τις οδηγίες του πρωτοπόρου Έλληνα σοσιαλιστή συνδικαλιστή Σταύρο Καλλέργη.
Μαμούνι: Σταύρο Καλλέργη? Δεν τον ξέρω, εγώ ξέρω μόνο τον παλιό ηθοποιό Λυκούργο Καλλέργη, απο παλιές ελληνικές ταινίες που παίζονται ακόμα στην t.v.
Kάρυ: Ο Σταύρος Καλλέργης, ήταν ο πατέρας του Έλληνα ηθοποιού, σκηνοθέτη και πρώην βουλευτή της Αριστεράς Λυκούργου Καλλέργη, γεννήθηκε το 1865 στο Χουμέρι Μυλοποτάμου (Κρήτη) από μια οικογένεια αγωνιστών.
Ο πατέρας του Γεώργιος, οπλαρχηγός και διοικητής της Επαρχίας Μυλοποτάμου, είχε πάρει μέρος με την ομάδα του στην Εξέγερση της Κρήτης του 1866 και είχε πολεμήσει στο Αρκάδι.
Καταδιωκόμενος από τους Τούρκους έφτασε στην Αθήνα όπου προσελήφθη τιμητικά στην Αυλή του Βασιλιά Γεωργίου Α’.
Ο νεαρός Σταύρος μεγάλωσε σε «αστικό» περιβάλλον, «κάτω από συνθήκες σκληρών πατριαρχικών αρχών, που χειροτέρευαν με την επίδραση του Παλατιανού πρωτοκόλλου» όπως υποστηρίζει ο βιογράφος και γιος του Λυκούργος Καλλέργης.
Όταν τελείωσε τη φοίτησή του στο γυμνάσιο γράφτηκε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Αθηνών.
Ευαίσθητος απέναντι στις κοινωνικές αδικίες έδειξε το ενδιαφέρον του για τους φτωχούς.
Το ν'αγωνιστεί και να υπερασπίσει τα δίκια του εργάτη ένας φτωχός βιοπαλαιστής, για πολλούς είναι αναμενόμενο, το ν'ασχοληθεί όμως ένας αστός της εποχής με την κοινωνική αδικία φαντάζει δυσκολώτερο και ο αγώνας του αυτόματα δοξάζεται περισσότερο!
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα γνωρίστηκε με το Ρόκκο Χοιδά και τον Πλάτωνα Δρακούλη, οπότε η ανάμιξή του στο φοιτητικό κίνημα έγινε έντονη.
Το 1885 ήταν ανάμεσα στην ομάδα των σοσιαλιστών που ενίσχυαν τον Δρακούλη στην προσπάθεια έκδοσης του «Άρδην»
Ο Σταύρος ορμητικός και απλός, κατόρθωσε να συγκεντρώσει γύρω του νεαρούς οπαδούς των νέων ιδεών.
Την εποχή εκείνη έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελλάδα μεταφράσεις κειμένων Ευρωπαίων σοσιαλιστών οι οποίες γνώρισαν μεγάλη διάδοση.
Η ίδρυση της Β’ Διεθνούς το 1889 στο Παρίσι στάθηκε πόλος ανάφλεξης για δράση των νεαρών σοσιαλιστών της Αθήνας.
Το 1890, ο Καλλέργης προχώρησε μαζί με άλλους συντρόφους του στην ίδρυση σοσιαλιστικής οργάνωσης η οποία είχε χαρακτήρα πολιτικού κόμματος, την οποία ονόμασε Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο (Κ.Σ.Σ.).
Η οργάνωση αυτή επεξεργάστηκε πρόγραμμα και οργάνωσε ομίλους.
Γνώρισε σχετική ανάπτυξη, αλλά σύντομα διασπάστηκε,(συνηθιζόταν απο τα παλαιότερα χρόνια στις δυνάμεις της αριστεράς, η διάσπαση) έδωσε τη θέση της σε άλλες ομάδες οι οποίες με την σειρά τους διαλύθηκαν.
Παρά την εφήμερη εμφάνισή της αποτέλεσε την πρώτη απόπειρα οργανωμένης εμφάνισης των σοσιαλιστών, με πρόγραμμα, και ομίλους στους οποίους γινόταν πολιτική συζήτηση.
Σαν μεγάλη παρακαταθήκη ο Σταύρος Καλλέργης, άφησε στη συλλογική σκέψη των Ελλήνων σοσιαλιστών την ανάγκη συζήτησης, εμβάθυνσης των προβλημάτων όπως και την πολύτιμη εμπειρία του ολέθριου ρόλου που μπορούν να έχουν στις πολιτικές οργανώσεις τα αισθήματα του εγωισμού και της φιλαρχίας.
Το 1890 και αφού το «Άρδην» είχε κλείσει, ανέλαβε την έκδοση μιας καθαρά σοσιαλιστικής εφημερίδας με τον τίτλο «Σοσιαλιστής».
Η εφημερίδα αυτή, πρώτη σοσιαλιστική εφημερίδα-όργανο στην Ελλάδα έζησε, παρά τις διώξεις και τις αναγκαστικές διακοπές έκδοσης, μέχρι το 1902 οπότε ο Καλλέργης αναγκάστηκε λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων να την κλείσει.
Ο Καλλέργης δεν έγραψε κάποιο μεγάλο θεωρητικό έργο ούτε πολλές μελέτες .
Ο Καλλέργης πάλεψε μ'ενα πρόγραμμα το οποίο μεταξύ άλλων περιελάμβανε τους εξής στόχους: απόλυτη ελευθερία λόγου και συνείδησης, 8ωρη εργασία, κατώτατο μισθό, αργία την Κυριακή κ.α Τα περισσότερα από τα έργα του, τα οποία ήταν λίγα και γραμμένα στην ανάπαυλα από την καθημερινή προσπάθεια για την διατήρηση της εφημερίδας του, την οργάνωση του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου και των διώξεων, γράφτηκαν μέσα στην δεκαετία του 1890 και διασώθηκαν από τον γιο του Λυκούργο.
Τα περισσότερα από αυτά επανεκδόθηκαν κάνοντας έτσι δυνατή την μελέτη της δράσης και της σκέψης του Σταύρου Καλλέργη.
Εκτός όμως από το συγγραφικό έργο του, την έκδοση του «Σοσιαλιστή» και την δράση του στον Κ.Σ.Σ., ο Καλλέργης έγινε ευρύτερα γνωστός χάρη στον πρωταγωνιστικό ρόλο που είχε στην διοργάνωση των πρώτων εορτασμών της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα, ρόλο τον οποίο πλήρωσε όπως καταλαβαίνεις με φυλάκιση και διώξεις...
Το 1891 ο κύκλος του Καλλέργη (περίπου 12 άτομα) φωτογραφήθηκαν συμβολικά και το 1892 περίπου 30 άνθρωποι με επικεφαλής τον ίδιο συγκεντρώθηκαν στο χώρο του Σταδίου όπου διαμαρτυρήθηκαν κατά του πλουτοκρατικού αθλίου συστήματος.
Το 1893 ο Κ.Σ.Σ. διοργάνωσε συγκέντρωση στην οποία πήραν μέρος 500 περίπου άνθρωποι.
Οι συγκεντρωμένοι εξέδωσαν ψήφισμα.
Το 1894, που ήταν και ο τελευταίος εορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, η οργάνωση του Καλλέργη συνεργάστηκε με την κίνηση του Δρακούλη.
Συγκεντρώθηκαν 1.000 περίπου άτομα τα οποία έφεραν κόκκινες κονκάρδες. Μίλησαν μεταξύ άλλων οι Καλλέργης και Δρακούλης και εξέδωσαν πάλι ψήφισμα . Ήταν κυρίως ο ρόλος που είχε ο Καλλέργης στην τελευταία αυτή μαχητική εκδήλωση και το γεγονός ότι παραβρέθηκαν τόσοι πολλοί, που έστρεψε αποφασιστικά τα όργανα της τάξης εναντίον του.
Εκείνη την Πρωτομαγιά έγιναν πολλές συλλήψεις μεταξύ δε των συλληφθέντων ήταν φυσικά και ο Σταύρος Καλλέργης.
Ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς απαγορεύτηκε στο εξής.
Στη συνέχεια ο Καλλέργης δικάστηκε και αθωώθηκε.
Απογοητευμένος κατέφυγε στο Παρίσι όπου γνωρίστηκε με τους Εμιλ Ζολά, Κροπότκιν κά .
Το 1895 επέστρεψε και πάλι στην Αθήνα .Δέχτηκε τότε την εχθρότητα πρώην συνεργατών του και δύο φορές απογοητευμένος κατέφυγε στην γεννέτειρά του, όπου εξελέγη πληρεξούσιος της Κρητικής Πολιτείας.
Στην Αθήνα ξαναγύρισε ύστερα από τρεις απόπειρες κατά της ζωής του και άρχισε να εκδίδει ξανά τον Σοσιαλιστή.
Η νέα αυτή προσπάθειά του όμως απέτυχε όπως και μια εμπορική επιχείρησή του.
Πέθανε το 1926 στην Κρήτη, όπου ζούσε από το 1905 και όπου είχε παντρευτεί και αποκτήσει οικογένεια, πάμπτωχος καθώς είχε ξοδέψει τη μεγάλη περιουσία που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του για τις ανάγκες του σοσιαλιστικού κινήματος.
Πρώτη του Μάη και πώς
τους εργάτες ξεσηκώνεις.
Πρώτη του Μάη με φως,
φως της εργατιάς θαμπώνεις.
Παλεύει η εργατιά.
Δεν είν αργία,
είν απεργία.
Παλεύει η εργατιά.