ΜΙΑ ΝΙΚΗ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ... ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΘΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

Στο Μουσείο της Ακρόπολης, και σε ύψος πέντε μέτρων πάνω στον ενεπίγραφο κίονά της, θα στηθεί σε λίγο καιρό, δίπλα απο μας τις Κόρες και τους Ιππείς, η περίφημη Νίκη του Καλλίμαχου!
Επιτρέψτε μου να σας διηγηθώ την ιστορία της:
Πρόκειται για ένα γυναικείο άγαλμα, σμιλευμένο σε Παριανό μάρμαρο που αφιερώθηκε στην θεά Αθηνά και στήθηκε δίπλα στον Παρθενώνα, για να τιμηθεί μετά θάνατον, ο πολέμαρχος Καλλίμαχος, που χάρη στην ψήφο του πάρθηκε η απόφαση να γίνει η Μάχη του Μαραθώνα το 490 Π.Χ. την συγκεκριμένη μέρα και ώρα στην πεδιάδα του Μαραθώνα, προσφέροντας έτσι μια ιστορική νίκη στους Έλληνες εναντίον των Περσών.
Το άγαλμα της Νίκης του Καλλίμαχου έχει βρεθεί στην Ακρόπολη σπασμένο στα δυό. Απο το γλυπτό λείπει το κεφάλι, μικρό τμήμα του βραχίονα και του κορμού. Έχει εμφανή τα σημάδια απο τη στερέωση του περιδέραιου και τα φτερά.  Στο παλιό μουσείο βρέθηκαν κι' άλλα κομμάτια του αγάλματος, τα οποία εμπλουτίστηκαν με θραύσματα απο τους λιθοσωρούς των διασπάρτων του βράχου. Τμήματα του ενεπίγραφου κίονα του μνημείου φυλάσσονταν και όλα αυτά συγκεντρώθηκαν, συγκολλώνται και συντηρούνται με σκοπό να ξαναγεννηθεί η τιμητική αφιέρωση στον Καλλίμαχο που τάχθηκε υπερ της άποψης του Μιλτιάδη στην αμφίρροπη ψηφοφορία των στρατηγών. Οι ψήφοι ήσαν πέντε υπερ και πέντε κατά για την έναρξη της μάχης στην πεδιάδα του Μαραθώνα.
Θέλω να σας θυμίσω  περιληπτικά, λίγα απ'οσα συνέβησαν πριν 2.500 χρόνια  σ'εκείνη την μάχη...
 ...Οι Αθηναίοι αντέδρασαν άμεσα στην είδηση της απόβασης των Περσών. Βάδισαν κατευθείαν στο Μαραθώνα με περίπου 10000 άντρες. Αφού οι Σπαρτιάτες δεν είχαν στείλει ακόμα βοήθεια, η μόνη ενίσχυση για τους Αθηναίους ήρθε από τους Πλαταιείς, με ολόκληρο το στρατό τους ο οποίος ανερχόταν σε περίπου 1000 στρατιώτες.
 Οι δέκα στρατηγοί που ήταν επικεφαλής του Αθηναϊκού στρατού ήταν διχασμένοι για το πώς έπρεπε να δράσουν. Πέντε υποστήριζαν ότι ήταν πολύ λίγοι για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες ενώ οι υπόλοιποι ανάμεσα τους και ο Μιλτιάδης ήταν υπέρ της μάχης. Επειδή βρίσκονταν σε αδιέξοδο αποφάσισαν μάλλον μετά από πρόταση του Μιλτιάδη να ψηφίσει και ο πολέμαρχος, ο Καλλίμαχος. Ο Μιλτιάδης κατάφερε να τον πείσει και οι Αθηναίοι ετοιμάστηκαν για τη μάχη.
Το σχέδιο του Μιλτιάδη ήταν να εμπλακεί σε μάχη με το περσικό πεζικό όσο πιο σύντομα γινόταν ώστε να αποφύγει τις απώλειες από τους εχθρικούς τοξότες. Κάθε βράδυ πριν τη μάχη οι Έλληνες μίκραιναν την απόσταση ανάμεσα στα δύο μέτωπα και τη μέρα της μάχης είχαν φτάσει σε απόσταση περίπου 8 σταδίων, δηλαδή 1480 μέτρα. Στο δεξιό άκρο είχε τοποθετηθεί επικεφαλής ο Καλλίμαχος και στη συνέχεια οι δέκα φυλές με τους Πλαταιείς να είναι στο αριστερό άκρο. Ο Μιλτιάδης είχε επιμηκύνει το μέτωπο του ώστε να είναι ίσο με το μέτωπο των Περσών έτσι ώστε το δεξιό και το αριστερό κέρας να είναι ισχυρά αποδυναμώνοντας το κέντρο.

Οι Έλληνες επιτέθηκαν εναντίον των Περσών γρήγορα, τρέχοντας στα τελευταία μέτρα, μάλλον αιφνιδιάζοντας έτσι τους Πέρσες. Η σφοδρότητα της σύγκρουσης έδωσε πλεονέκτημα στα ισχυρά άκρα. Η νίκη ήταν αμφίρροπος για αρκετή ώρα μέχρις ότου οι δυο περσικές πτέρυγες κατέρρευσαν και τράπηκαν σε φυγή. Στο κέντρο όπου βρίσκονταν οι επίλεκτες δυνάμεις με τους Πέρσες και τους Σάκες ο ελληνικός σχηματισμός διασπάστηκε και υποχώρησε. Τα πλάγια τμήματα όμως γύρισαν πίσω και επιτέθηκαν στο περσικό κέντρο περικυκλώνοντας τους.
Ακολούθησε σκληρή μάχη και τελικά οι Πέρσες τράπηκαν σε φυγή, προς το Σχοινιά που βρίσκονταν τα πλοία τους. Πολλοί Πέρσες έπεσαν στα νερά του έλους και πνίγηκαν. Η μάχη συνεχίστηκε στο Σχοινιά καθώς οι Πέρσες προσπαθούσαν να διαφύγουν. Εκεί πέθαναν ο Καλλίμαχος, ο στρατηγός Στησίλαος και ο Κυναίγυρος, ο αδελφός του Αισχύλου.
Οι Αθηναίοι κατάφεραν να καταλάβουν επτά πλοία.
H μάχη είχε τελειώσει. Οι νεκροί Πέρσες υπολογίζονται από τον Ηρόδοτο γύρω στους 6400 ενώ οι Έλληνες είχαν χάσει μόνο 192. Μετά τη νίκη τους στάλθηκε αγγελιοφόρος για να την αναγγείλει στην Αθήνα, ο οποίος ξεψύχησε μόλις έφτασε από την κούραση.
Ο περσικός στόλος κατευθύνθηκε προς την Αθήνα ελπίζοντας να φτάσει πριν τον Αθηναϊκό στρατό.
Η Αθήνα όλο αυτόν τον καιρό φυλασσόταν από μια μικρή φρουρά. Οι Πέρσες ήλπιζαν ότι θα κατάφερναν να καταλάβουν την ανυπεράσπιστη Αθήνα.

Η αντίδραση του Μιλτιάδη ήταν άμεση. Άφησε τον Αριστείδη με τη φυλή του να φυλάει τα λάφυρα και κατευθύνθηκε με τον υπόλοιπο στρατό στην Αθήνα. Όταν τα πρώτα περσικά πλοία έφτασαν στο Φάληρο ο Αθηναικός στρατός είχε ήδη φτάσει. Οι Πέρσες δεν μπορούσαν να επιχειρήσουν απόβαση και γύρισαν στην Ασία.
Την επομένη της μάχης έφτασαν οι ενισχύσεις από τη Σπάρτη. Αυτό σήμαινε ότι είχαν καταφέρει να καλύψουν όλη την απόσταση από τη Σπάρτη έως την Αθήνα μέσα σε τρεις μέρες μόνο. Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν στο Μαραθώνα και επιθεώρησαν το πεδίο της μάχης και τους νεκρούς Πέρσες, συνεχάρησαν τους Αθηναίους και γύρισαν πίσω στη Σπάρτη..

Ο  αρχιτέκτων Μανώλης Κορρές, αναστηλωτής της Ακρόπολης, έχει αναλάβει το έργο ανασύνθεσης του μνημείου και όπως ο ίδιος πιστεύει ως επικρατέστερη την άποψη ότι εξαίρεται ο Καλλίμαχος και η συμβολή του στη μάχη όπου έπεσε μαχόμενος.
Αναγνωρίζοντας οι Αθηναίοι την συμβολή σ'αυτή την μάχη ανάρτησαν το άγαλμα της Νίκης δίπλα στον Παρθενώνα.
Έχει εντοπιστεί και το σημείο στερέωσης του βάθρου, αγνοείται ωστόσο ο προσανατολισμός που είχε το άγαλμα.  Η Νίκη, όπως ο ίδιος δηλώνει, λογικά θα έπρεπε να έρχεται απο τον Μαραθώνα και να προσγειώνεται στον Παρθενώνα. Όχι σ'αυτόν που βλέπουμε σήμερα, αλλά στον παλαιότερο ναό, που καταστράφηκε απο τους Πέρσες, όταν δέκα χρόνια μετά την μάχη του Μαραθώνα εισέβαλαν στην Αττική, έκαψαν και λεηλάτησαν τα μνημεία της Ακρόπολης.
Προφανώς απο κείνη την λεηλασία έχουμε στα τμήματα του κίονα και του αγάλματος τα σημάδια κρούσης απο πολύ βαρύ αντικείμενο, κάτι που δείχνει μανία καταστροφής...
Η ταύτιση του αγάλματος ως ανάθημα με αναπαράσταση Νίκης έγινε με βάση την επιγραφή η οποία σώζεται αποσπασματικά. Έχουμε μόλις το 35% του κειμένου, γεγονός που επιτρέπει στους αρχαιολόγους να δίνουν διάφορες ερμηνείες...
Ο Κορρές βρήκε "υπεραρκετό" το υλικό που είχε στην διάθεσή του για την ανασύνθεση της Νίκης του Καλλίμαχου και σκοπεύει μάλιστα να τοποθετήσει στο άγαλμα και το μεταλλικό κηρύκειο που κρατούσε, παρ'όλο που λείπει τμήμα του βραχίονα.
Σε μια περίοδο σημαδιακή για τη χώρα μας, τώρα που χρειάζεται όσο ποτέ να νικήσει τις εξωτερικές επιθέσεις που δέχεται καθώς και τις δικές της αδυναμίες, η ανασύσταση του κατακερματισμένου αυτού γλυπτού έρχεται ως δώρο απο τους Ολύμπιους Θεούς για να συμπληρώσει και να  στολίσει την ψηλοτάβανη αίθουσα των Αρχαικών μαζί με τα γλυπτά αυστηρού ρυθμού που βλέπεις στο Μουσείο της Ακρόπολης και να γιορτάσει  με το καλύτερο ίσως τρόπο τα 2.500 χρόνια της Μάχης του Μαραθώνα.