Γνώρισα τους πιο σημαντικούς άντρες του καιρού μου! Κοιμήθηκα με μερικούς απ'αυτούς...

Αν με ρωτούσε κάποτε ο Θεός τι έκανα κάτω στη γη, θα του απαντούσα: Tόλμησα!
 Έτσι λακωνικά φαντάζομαι ότι θα έδινε η Τερέζα Δαμαλά στον Υψιστο την αυτοβιογραφία της-μιάς και δεν ήθελε να μιλά για τις ευρωπαικές αμαρτίες της, που θα την έφερναν, πάντως, κάποια στιγμή στο κατώφλι της αγιότητας:" "  Τ ό λ μ η σ α" 

  Είχε ξεκινήσει την ζωή της σαν ξεριζωμένο αγριολούλουδο της Ανατολικής Θράκης, για να παντρευτεί το 1916 στην Αθήνα, να εξοριστεί το 1917 στην Κορσική και να παρατήσει τον άντρα της το 1918, στο Μιλάνο.
Ήταν η πρώτη φορά που τολμούσε.

Στα επόμενα πέντε χρόνια η Τερέζα θα γνώριζε τον Πικάσσο, τον ΄Ιωνα Δραγούμη, τον ντ'Αννούτσιο,

τον Κοκτώ, τον Βενιζέλο, τον Μουσσολίνι, τον Κεμάλ- και βέβαια τον Έρνεστ Χέμινγουαιη.

Αν ήταν πιο φλύαρη, θα μπορούσε να προσθέσει στην βιογραφία της:" Γνώρισα τους πιο σημαντικούς άντρες του καιρού μου και κοιμήθηκα με μερικούς απο αυτούς!"
"Είμαστε οι τελευταίοι εραστές του Βυζαντίου!" λένε ότι την είπε κάποια στιγμή ο Χέμινγουαιη στην Πόλη.

Ο συγγραφέας του ιστορικού μυθιστορήματος Φρέντυ Γερμανός λέει στο Υστερόγραφό του:
H Tερέζα Δαμαλά, είναι υπαρκτό πρόσωπο-βιάζομαι να κάνω αμέσεως την δήλωση αυτή, κυρίως για τον δύσπιστο αναγνώστη, που θ'αναρωτιέται πώς μια τέτοια ιστορία δεν γλίστρησε ποτέ στα επίσημα κατάστιχα της ελληνικής κοινωνίας.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Το ίδιο υπαρκτός ήταν κι ο έρωτας της Πηνελόπης Δέλτα με τον Ιωνα Δραγούμη-μια ιστορία σίγουρα ακόμα πιο συγκλονιστική, τουλάχιστον για την Αθήνα της εποχής. Ούτε κι'αυτό όμως πέρασε στα επίσημα κατάστιχα.( Όπως και ένα σωρό άλλα) Ευτυχώς οι συγγραφείς έχουν τα δικά τους κατάστιχα...

Η Μελίνα, εντελώς αναπάντεχα, ενώ ηχογραφούσαμε την ζωή της(μια ηχογράφηση που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ) μου μίλησε γι'αυτήν!

Της Μελίνας άρεσε να μιλά πολύ για τον παππού της, εκείνο τον γοητευτικό άντρα που λεγόταν Σπύρος Μερκούρης και είχε κάνει εξόριστος στην Κορσική. Της είχε μιλήσει ποτέ για την Τερέζα;

" Φυσικά και μίλησε", απάντησε με καμάρι η Μελίνα-πάντα έβλεπε τον παππού της σαν προσωπική της ιδιοκτησία! " Νομίζω ότι απ' όλη την οικογένεια Μερκούρη είχε διαλέξει εμένα για να μοιραστεί το μυστικό της Τερέζας. Ήταν μια συναρπαστική γυναίκα." μου είπε. " Και μια συναρπαστική Ελληνίδα βέβαια"
"Δεν γράφτηκε όμως τίποτα γι'αυτήν"
"Οχι"είπε η Μελίνα. " Εμείς στην Ελλάδα έχουμε το ταλέντο να θάβουμε όλες τις αλήθειες-ιδίως τις όμορφες αλήθειες.

Οταν η Μελίνα παθιαζόταν με κάτι, σ'έκανε να παθιάζεσαι κι εσύ-αυτό ήταν ένα απο τα πολλά μαγικά της χαρίσματα!
"Πρέπει να γράψεις την ιστορία της" μου είπε ορμητικά. " Για μένα είναι απο τις πιο συναρπαστικές Ελληνίδες του αιώνα μας. Σκέψου πόσα τόλμησε να κάνει. Σκέψου ότι έσπρωξε τον Χέμινγουαιη νά'ρθει στην Ελλάδα. Ακόμα και οι αμαρτίες της είχαν μια αγιότητα. Και βέβαια η αγάπη της για την Θράκη και η ιστορία της με τον Κεμάλ είναι πράγματα που δεν μπορεί να τ'αψηφήσει ένας συγγραφέας"
" Αν γράψω την ιστορία της, πρέπει να γράψω και τ'όνομά της" είπα
"Αυτό είναι στην κρίση σου. Για μένα δεν είναι τ'όνομα που έχει σημασία, όσο η ίδια η γυναίκα!
Ο παππούς μου είπε τ'όνομά της λίγο πριν πεθάνει γιατί μου΄χε εμπιστοσύνη."
Η Μελίνα χαμογέλασε παράξενα:
"Για τον ίδιο λόγο σ'το είπα κι εγώ"
Για τον ίδιο λόγο. Επειδή δηλαδή θα πέθαινε κι εκείνη; Ή επειδή μου'χε εμπιστοσύνη; Αυτό ήταν κάτι που δεν το ξεκαθαρίσαμε βέβαια στην κουβέντα μας.
"Γράψε το βιβλίο και μετά, αν θες, βάλε το πραγματικό της όνομα. Αλλά ξέρω ότι γράφοντάς το θα την αγαπήσεις τόσο πολύ, ώστε θα σεβαστείς το μυστικό της"
Η Μελίνα μου'κλεισε το μάτι- όπως μόνο εκείνη ήξερε να το κλείνει: "Θά'ναι σαν ν'ακουμπάς ένα λουλούδι στο τάφο της"
 Η Μελίνα είχε, όπως πάντα, δίκιο. Όταν τέλειωσα το γράψιμο, ένιωσα την ανάγκη ν'ακουμπήσω κι εγώ ένα λουλούδι στο μάρμαρο που σκέπαζε την Τερέζα. Όπως είχε επιλέξει εκείνη την ζωή της, έτσι είχε και το δικαίωμα να επιλέξει εκείνη κα τ'όνομά της. Τουλάχιστον στις σελίδες του βιβλίου που έγραψα γι'αυτήν.

Τοβιβλίο λοιπόν "ΤΕΡΕΖΑ" κλείνει μ'ένα τριαντάφυλλο. Ή μάλλον με δύο.
Το ένα είναι για την Τερέζα και το άλλο για την Μελίνα.
Την καλύτερη φίλη που είχα ποτέ στην ζωή μου...