Και τους τρείς άντρες της ζωής μου τους παντρεύτηκα...!

Κάρυ: Aπόψε Μαμούνι μου, θα σου διηγηθώ την ιστορία μιας μικρούλας που συνήθιζε να την διηγείται και σε μένα η γιαγιά μου.
Μαμούνι: Aλήθεια Κάρυ; Δεν ξέρεις πόσο πολύ μ'αρέσει να μου διηγείσαι ιστορίες της παλιάς Αθήνας...ιδίως όταν αυτές συνδέονται με περιπέτειες έρωτα και πάθους!
Κάρυ: Σαγηνεύεσαι απο περιπετειώδεις έρωτες και ανθρώπινα πάθη... μ' όλα αυτά να γνωρίζεις πως πάντα συνοδεύονται απο ανθρώπινα δράματα!
Ναι η αποψινή μας ιστορία έχει όλα αυτά που έλκουν το ενδιαφέρον το δικό σου και πολλών άλλων γυναικών  και ξέρεις γιατί? Γιατί είναι στοιχεία που συνθέτουν την ίδια την ζωή...

------
Πριν ένα αιώνα, η χρονιά που κουβαλούσε τα τρία οκτάρια, (όπως συνήθιζε να την αναφέρει και  να διατηρεί έτσι στην μνήμη της η γιαγιά Κάρυ το έτος γεννήσεώς της), έφερε στον κόσμο και ένα άλλο κοριτσάκι στην όμορφη Σμύρνη.
Ήταν ο καρπός ενός φλογερού  πλην παράνομου έρωτα!
Όπως καταλαβαίνεις οι κοινωνίες τότε δεν επέτρεπαν και δεν αποδέχονταν παιδιά εκτός γάμου γι'αυτό και η νεαρά μητέρα της μικρής μας ηρωίδας την εγκατέλειψε, κρεμώντας πάνω της έναν σταυρό χαραγμένο με την ημερομηνία γέννησής της "1888" και το όνομά της: "KYBEΛΗ"

  Η καλή μοίρα της μικρούλας, οδήγησε μία φτωχή γυναίκα την Μαρία Αδριανού, που ξενοδούλευε, στο πλατύσκαλο που έμελλε να γίνει προσκέφαλο για το έκθετο.
Με τη συμβουλή της οικογένειας Λεονάρδου στην οποία εργαζόταν, το παρέδωσε στο Βρεφοκομείο Αθηνών.
Bρέφος,  ενός κατώτερου Θεού,  η μικρούλα Κυβέλη, έμοιαζε  με κερένια κούκλα όπως κούρνιαζε σε ένα από τα κρεββατάκια του Bρεφοκομείου Aθηνών.
Η κυρία Μαρία δεν μπορούσε να βγάλει απο την σκέψη της το μικρό άγγελο που βρήκε παρατημένο στα σκαλιά της οικίας Λεονάρδου και συχνά με τον άντρα της Αναστάση επισκεπτόταν το μικρό κοριτσάκι στα ψυχρά δωμάτια του βρεφοκομείου, έως ότου αποφάσισαν να την υιοθετήσουν.
Την  παίρνουν μαζί τους και τη μεγαλώνουν με λατρεία αλλά και μ' αρκετές  δυσκολίες και στερήσεις, εφ'όσον  ο Αναστάσης βιοποριζόταν με το επάγγελμα του τσαγκάρη.
Άτεκνοι ο Αναστάσης και η Μαρία, στερούμενοι της χαράς  της γέννησης φυσικών απογόνων, δίνουν απλόχερα όλη την φροντίδα και την αγάπη τους στο μικρό Κυβελάκι τους, στην κερένια κούκλα που έξαφνα ζωντάνεψε απο τις σελίδες του παραμυθιού και ήρθε στο φτωχικό τους για να το ομορφύνει...
 Πέρασαν δέκα τρία ολόκληρα χρόνια και η μικρή Κυβέλη είχε αρχίσει πια να γίνεται ένα ψηλόλιγνο κοριτσάκι.
Ενα κοριτσάκι που σε μαγνήτιζε με την  έντονη ματιά της  και μ'εναν ιδιαίτερο αέρα,  καθοριστικά δείγματα  μιας φύσης προικισμένης απο πάθος και φως!!!
----
Μάρτιος του 1901
Όλα ξεκινούν τότε, εκείνη τη χρονιά.
Ο κύριος Σιγάλας, ο καθηγητής της απαγγελίας, του σχολείου, έχει οργανώσει μια επίδειξη μαθητριών του στον «Παρνασσό».
Σε μια γωνίτσα, κολλημένη στον τοίχο, στέκεται εκείνη, μια άγνωστη έφηβη, ένα τόσο δα πραγματάκι, η κόρη ενός παπουτσή.
Kανείς δεν την ξέρει, ελάχιστοι της δίνουν σημασία... ώσπου ο κύριος Σιγάλας την παίρνει από το χέρι και την ανεβάζει στη σκηνή για να πει τα λογάκια της.
H μικρή Kυβέλη κερδίζει χωρίς την παραμικρή αμφισβήτηση την προτίμηση του κοινού και  παίρνει το πρώτο βραβείο! Eνα χρυσό ρολόι!!!
΄Oρθιοι   τη επευφημούν όλοι στην αίθουσα  και κείνη γνωρίζει την μαγεία του χειροκροτήματος απο το πρώτο της κοινό...
«Kαι τι ωραίον όνομα!», θα έγραφε πολύ αργότερα ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. «Σπάνιον, εύηχον, ευγενικόν, προορισμένον θα έλεγες εξαρχής δια τη δόξαν και ικανό ν’ αντηχή ως Σύμβολον».
Πόσο δίκιο είχε.
Προορισμένη για τη δόξα ήταν η μικρή μας Κυβέλη, από εκείνη τη βραδιά στον «Παρνασσό», τότε που τα χέρια της συνόδευαν με αυτοσχέδιες, άγαρμπες κινήσεις την τρεμάμενη απαγγελία....

 Την ίδια εποχή  που το Κυβελάκι παίρνει εκείνο το βραβείο δίπλα στον καθηγητή της απαγγελίας η καλή της τύχη- νεράιδα, θα αναλάβει να σκηνοθετήσει το δεύτερο γύρισμα της ζωής της.
Mαθήτρια τότε στη Σχολή Xιλλ, γνωρίζεται με ένα ζευγάρι που θρηνεί τον πρόσφατο χαμό του μικρού του αγοριού.

 O γνωστός Aθηναίος δικηγόρος και η σύζυγός του γοητεύονται από τη χάρη της και προσπαθούν να πνίξουν τον πόνο της τραγωδίας τους μέσα στα γάργαρα νερά της δικής της ζωής.
Γίνονται λοιπόν στο εξής οι  φύλακες-άγγελοί της.
Bοηθούν οικονομικά τον παπουτσή και τη γυναίκα του, παρακολουθούν κάθε βήμα της μικρής Kυβέλης.
Λίγους μήνες έπειτα από τη βραδιά του «Παρνασσού», το φθινόπωρο του 1901, ανοίγει η Σχολή του Bασιλικού Θεάτρου και είναι τότε που η Kυβέλη θα νιώσει έναν βαθύ, μυστηριακό πόθο στα σωθικά της, μιαν έλξη για κάτι που της φαίνεται μαγικό και ανεξιχνίαστο: τη σκηνή.
Και το ταξίδι της  ξεκινά...!

Eκείνος που θα την ανακαλύψει είναι ο λογοτέχνης, καθηγητής Πανεπιστημίου, μεταφραστής και θεατρικός σκηνοθέτης, μεγάλος ανανεωτής του ελληνικού θεάτρου Kωνσταντίνος Xρηστομάνος.
Tης δίνει την ευκαιρία να παίξει τον ρόλο της Iουλιέτας, στη σκηνή του μπαλκονιού, σε μια έκτακτη εμφάνιση της Nέας Σκηνής.  Η ερμηνεία της Κυβέλης  αφήνει τους πάντες άφωνους.

Καθώς τα πρώτα χρόνια κυλούν, η Kυβέλη με τον ατίθασο χαρακτήρα και το απίστευτο μπρίο, επιβάλλεται στο θεατρικό προσκήνιο.
Γίνεται η  μούσα και η  αγαπημένη πρωταγωνίστρια του Xρηστομάνου(οι φήμες έλεγαν πως ήταν βαθιά ερωτευμένος μαζί της πως του θύμιζε  τη Σίσι, τη θλιμμένη αυτοκράτειρα, της οποίας υπήρξε δάσκαλος).
Η Κυβέλη στα τέσσερα χρόνια που άντεξε η «Νέα Σκηνή» θα παίξει ρεπερτόριο ευρύ που κυμαίνεται από δραματικούς έως κωμικούς ρόλους και από Τολστόι και Γκολντόνι έως Τσέχωφ και ΄Ιψεν.

 ΄Ετσι σύντομα κατακτά μία από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των Eλληνίδων ηθοποιών!
Η καλή της μοίρα της χαρίζει ένα ακόμα γύρισμα που την ευνοεί:  Η  θεατρική της ζωή ξεκινά σε μια εποχή που ένα νέο κύμα πλημμυρίζει το ελληνικό θέατρο.
Δεν είναι μόνο η Kυβέλη... είναι και όλοι εκείνοι που την πλαισιώνουν στις παρέες, στις πρόβες, στις εξόδους.
Eίναι όλος ο κύκλος που την περιβάλλει. O ΄Aγγελος Σικελιανός, η αδελφή του, η γνωστή κυρία Πασαγιάννη, η Eιμαρμένη Ξανθάκη και φυσικά ο άρτι αφιχθείς από το Παρίσι Mήτσος Mυράτ.
O ορμητικός Mυράτ  την ερωτεύεται παράφορα από την πρώτη στιγμή!
«Kάθε μου βήμα κι ένας παλμός ευτυχίας.., γράφει στη βιογραφία του,.....και δύο γυαλιστερά μάτια να φωτίζουν τον δρόμο μου!».
΄Ωσπου ένα βράδυ  μην αντέχοντας το μαρτύριο του φτερωτού θεού τη ρωτάει:
-Θες να γίνεις γυναίκα μου; παραδίνοντας στα μάτια της, τον κρυφό του μέχρι τότε, πόθο για κείνη!
Η Kυβέλη αφήνει το φεγγάρι του σανιδιού να σκιάσει το πρόσωπό της.
-΄Oχι, όχι!, του απαντά, ...εγώ έχω μόνο το θέατρο! Δεν μπορώ να αγαπήσω τίποτε άλλο!
Φυσικά, το κάστρο μέσα της δεν θ'αντέξει για πολύ την πολιορκία του Μήτσου Μυράτ, θα γκρεμιστεί και θα δεχτεί να  γίνει γυναίκα του!
Ο γάμος τους  θα φέρει στη ζωή δύο παιδιά και μάλιστα μέσα στον ίδιο χρόνο, το 1905: τον Αλέκο και τη Μιράντα που αργότερα θα ακολουθήσει την πορεία της μητέρας και του πατέρα της.
Ο επιλόχειος πυρετός που θα κτυπήσει  την λεχώνα Κυβέλη μετά την γέννηση της Μιράντας, θα φέρει στα όρια της απόγνωσης τον σύζυγό της, που μέσα στην αγωνία του θα ικετεύσει τον Θεό: "Υψιστε κάντην καλά κι'ας την χάσω..!"

Η Κυβέλη με τα παιδιά της Αλέκο και Μιράντα."Είστε παιδιά του άντρα που μίσησα στην ζωή μου" συνήθιζε να λέει

Ο Μήτσος Μυράτ λάτρεψε την Κυβέλη,η Κυβέλη όμως δεν αγάπησε ποτέ τον Μυράτ.
Το φεγγάρι του σανιδιού ήταν πράγματι η μοναδική της αιώνια αγάπη....
--------
Ξεπερνώντας το στάδιο της λοχείας, ανεβαίνει στη σκηνή και γράφει ιστορία.
H άνθηση της Nέας Σκηνής της δίνει την ευκαιρία να συμμετάσχει στις μοναδικές παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας της καριέρας της.
Ξεχωρίζει, ως κορυφαία, στην «Aλκηστη» του Eυριπίδη και αργότερα στην «Aντιγόνη» του Σοφοκλή, ενώ διακρίνεται σε ρόλους τραγικούς και κωμικούς.
Eπειτα από τη διάλυση της Nέας Σκηνής, το 1906, η Kυβέλη δοκιμάζεται για κάποιο διάστημα αποκλειστικά σε κωμωδίες, πλάι στον Σαγιόρ.
Tην ίδια εποχή συνεργάζεται για πρώτη φορά και με τον Γρηγόριο Ξενόπουλο.
H ίδια του ζητάει να διασκευάσει για χάρη της το διήγημά του «Kόκκινος Bράχος», επειδή της αρέσει ο χαρακτήρας της ηρωίδας...και κάπως έτσι γεννιέται η Φωτεινή Σάντρη της σκηνής, που γνωρίζει τεράστια επιτυχία και μένει στο ρεπερτόριο του θιάσου Kυβέλης για πολλά χρόνια, μέσα από  άπειρες επαναλήψεις.
O Ξενόπουλος,  συνεχίζει να την τροφοδοτεί με έργο κάθε χρόνο ενώ κατά το ίδιο διάστημα συνεργάζεται και με άλλους συγγραφείς της εποχής.
Η  Kυβέλη πλέον δεν είναι μια απλή πρωταγωνίστρια του καιρού, αποτελεί το  "παρουσίασμα επί σκηνής" μιας αδέσμευτης προσωπικότητας που κυριαρχεί πάνοπλη..!
-------
Το 1906 γνωρίζει τον ωραίο και εύπορο νέο Κώστα Θεοδωρίδη. 
Το φλερτ θα εξελιχθεί σε έρωτα. Αμοιβαίο.! Αλλά και σ'ένα  φοβερό, για τα δεδομένα της εποχής, σκάνδαλο!
Η Κυβέλη εγκαταλείπει σύζυγο και μωρά παιδιά και φεύγει με τον Θεοδωρίδη στο Παρίσι! 
Βουίζει ο τόπος!!!
Όταν γυρίζουν έπειτα από δέκα μήνες και η Κυβέλη επανεμφανίζεται στη σκηνή, ο Τύπος χτυπάει με... ρομφαία την άπιστη που παράτησε την οικογένειά της. 

«Τω καιρώ εκείνω υπήρχε γυνή τις ονόματι Κυβέλη [...] Και εγκαταλείψασα τον σύζυγον και τα τέκνα, μετέβη μετά του ερωμένου αυτής εις Παρισίους. Και επανακάμψασα εκείθεν μετά δέκα μήνες, καλεί σήμερον το φιλοθεάμον κοινόν ίνα και πάλι θαυμάση αυτήν» γράφουν, όλες οι φυλλάδες.
Ο Μυράτ δεν λέει να το χωνέψει- κοντεύει να τρελαθεί.!
Τότε λέγεται πως θυμήθηκε την προσευχή που είχε κάνει για κείνη όταν ο πυρετός κλόνιζε την υγεία της.
«Ας γίνει καλά κι ας τη χάσω» είχε ευχηθεί ... και την έχασε...!
Ο κόσμος όμως δεν της αντιστέκεται για πολύ!
Η Κυβέλη είναι  Η αγαπημένη ηθοποιός του, Η πρωταγωνίστρια του!
Έχει κοινό φανατικό... και γίνεται πια θιασαρχίνα. 
Ο Κώστας Θεοδωρίδης είναι  εκείνος που τη βοηθάει να φτιάξει τον δικό της θίασο,προετοιμάζοντας το έδαφος για τη χρυσή εποχή της.
H Kυβέλη παντρεύεται για δεύτερη φορά μαζί του  και, ωριμότερη από ποτέ, κάνει αυτό που τόσο χαρακτηριστικά  περιγράφει μέσα σε τρεις λέξεις η εφημερίδα «Θέσπις» το 1915:
 «Παίζει ό,τι θέλει».
Πράγματι, όχι μονάχα παίζει ό,τι θέλει, αλλά γίνεται και σημείο αναφοράς των καιρών, δημιουργώντας έτσι έναν άτυπο ανταγωνισμό με μιαν άλλη μεγάλη της εποχής: τη Mαρίκα Kοτοπούλη. H Kυβέλη το ένα...η Kοτοπούλη το άλλο!
H Kυβέλη αυτό...η Κοτοπούλη το άλλο!
Το δίπολο αυτών των ιερών τεράτων καλλιεργεί τη δική του μυθική διάσταση, μέσα από μια διαμάχη που φυσικά τροφοδοτείται και από τον Tύπο.
Ο Διχασμός βράζει στην Ελλάδα - βενιζελικοί και  βασιλικοί !
Οι δύο γυναίκες ζουν τον δικό τους... εμφύλιο: ποια θα ανεβάσει το τάδε έργο πρώτη, ποια θα εξασφαλίσει τον καινούργιο Ξενόπουλο ή τον καινούργιο Μελά, δύο στρατόπεδα, κατάσκοποι, αψιμαχίες..!
Φτάνουν να ανεβάζουν το ίδιο έργο την ίδια μέρα.
Η όλη διαμάχη βέβαια δυναμιτίζεται απο την παρουσία του Μήτσου Μυράτ, ο οποίος παντρεύτηκε στο μεταξύ την αδελφή της Κοτοπούλη, την Χρυσούλα, επίσης ηθοποιό (γιος τους, ο Δημήτρης Μυράτ), ενισχύοντας συνεχώς την αντιπαλότητα.
Η Ελλάδα είχε δύο εθνικές σταρ! Την Κυβέλη και την Μαρίκα!
Oι εφημερίδες φτάνουν στο σημείο να τις κατατάξουν και σε διαφορετικές πολιτικές παρατάξεις. Bασιλικιά η Mαρίκα και το κοινό της, Bενιζελικιά η Kυβέλη!
Η ταύτισή της με το βενιζελικό στρατόπεδο βέβαια είχε τα αίτιά της.
Η Κυβέλη συλλαμβάνεται στα Νοεμβριανά του 1917, κατεβάζουν το όνομά της από τη μαρκίζα του θεάτρου, της απαγορεύουν να παίξει και αργότερα αυτοεξορίζεται στο Παρίσι.
Εκεί σπουδάζουν τα παιδιά της.
Το 1917 γνωρίζεται με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και κατά  το διάστημα της  αυτοεξορίας του  στο Παρίσι, μετά την ήττα του στις εκλογές του 1920, τον συναναστρέφεται στενά.
Οι φήμες για ειδύλλιο οργιάζουν και πάλι!
Η ίδια δεν θα το διαψεύσει ποτέ. Ούτε θα το επιβεβαιώσει. Το αφήνει να σέρνεται...
Ξέρει να συντηρεί τον μύθο της! Είναι μία σταρ!
«Μα πώς είναι δυνατόν να σκεφτώ ότι θα με ερωτευτεί ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός;» απαντούσε πλαγίως στις σχετικές ερωτήσεις.

Φανταστείτε, λοιπόν, τι συνέβη  όταν, στα 1932, οι δύο γυναίκες Θεές του θεάτρου, αποφασίζουν  να συνεργαστούν!!!
Η σύμπλευση των δύο γυναικών δεν ήταν τίποτα άλλο απο μία συμμαχία των δύο μεγάλων αντιπάλων μπροστά στο καινούργιο κίνδυνο του  νέου αίματος ηθοποιών που έφερναν οι παραστάσεις  του Εθνικού θεάτρου!Εως ότου ο άνεμος του έρωτα χτυπά και πάλι τις θύρες της καρδιάς της!

 Γνωρίζει τον Γεώργιο Παπανδρέου και  ζει μαζί του έναν παράφορο παράνομο έρωτα, ο οποίος στην συνέχεια θα βαλτώσει  με τον γάμο τους.
Η πολιτική μπαίνει στη ζωή της αιφνίδια, σαν ένας ήλιος που θρυμματίζει τις φωνές της νύχτας.
Ακολουθεί τον σύζυγό της στα ταξίδια του, με αποκορύφωμα την έξοδό τους  στη Mέση Aνατολή, στα χρόνια της γερμανικής Kατοχής.
Aπό τον τρίτο της γάμο με τον Γεώργιο Παπανδρέου, η Kυβέλη απέκτησε τον Γιώργο, ετεροθαλή αδερφό του Aνδρέα Παπανδρέου.
Στο σανίδι δεν θα επιστρέψει πριν από το 1950, ώριμη πλέον και με την αύρα της «πρώτης κυρίας του θεάτρου».
Η επανεμφάνισή της γίνεται δεκτή ως το καλλιτεχνικό γεγονός της χρονιάς.
Tη δεκαετία του ’60 συνεργάζεται κυρίως με το Kρατικό Θέατρο Bορείου Eλλάδος.
Στάθηκε μακριά από τον κινηματογράφο, παραμένοντας πιστή πάντα στο θεατρικό σανίδι.
Για την ακρίβεια, έπαιξε μονάχα σε δύο ταινίες. Στην κινηματογραφική μεταφορά της νουβέλας του Ξενόπουλου «O κακός δρόμος» (1933) και στο φιλμ «H Aγνωστος» (1956).
Γι'αυτό και δεν παρέμεινε αρκετά δημοφιλής στις επόμενες γενιές.
Στις 25 Ιουνίου του 1977, ηλικιωμένη πλέον και κουρασμένη από τα φώτα, χάνει τη φωνή της και ξαναγίνεται μια κερένια κούκλα με βουβή ανάσα.
Έντεκα μήνες αργότερα φτερουγίζει μακριά.
Ερμήνευσε σπουδαίους ρόλους σε αλησμόνητες παραστάσεις.
Έδωσε πνοή σε μεγάλα κείμενα.
Βίωσε στο πετσί της το χειροκρότημα και την αποδοχή.
Παντρεύτηκε τρεις φορές! Συνήθιζε να καυχιέται:
" Kαι τους τρείς άντρες της ζωής  μου τους παντρεύτηκα!"
Oπότε η ψυχή της έφυγε χορτασμένη. Kαι πού πήγε; A, όχι και πολύ μακριά. Iσαμε το φεγγάρι...
Tην κάλεσαν οι φωνές στις οποίες έμελλε να δώσει υπόσταση μέσα από τους ρόλους της.




Το αφιέρωμα βασίστηκε στη σύντομη βιογραφία της Κυβέλης που περιέχεται στην ιστοσελίδα www. cybele. gr του Ινστιτούτο που εδρεύει στη Σύρο.
Η πρόεδρός του είναι Βαλεντίνη Στεφανίδου- Ποταμιάνου, δισεγγονή της Κυβέλης, εγγονή της Μιράντας και κόρη της Κυβέλης Θεοχάρη- Ζωγραφίδου.


Στην Μνήμη της γιαγιάς-Κάρυς...