ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΝΕLLY'S

Κάρυ: Mαμούνι σ'αρέσει να βγάζεις φωτογραφίες?
Μαμούνι: Πολύ Κάρυ μου πολύ! Αλλά μου έχουν πει πως δεν έχω ωραίο προφίλ και φωτογένεια οπότε αποφεύγω να φωτογραφίζομαι...
Κάρυ: Bρε συφοριασμένο, δεν εννοώ αν σου αρέσει να φωτογραφίζεσαι, ρωτώ αν σε ελκύει η τέχνη της φωτογραφίας? Ξέρεις ότι τις καλές φωτογραφίες μόνο καλλιτέχνες μπορούν να τις βγάλουν και μέσα απ'αυτές να εκφραστούν οι ίδιοι?
Μαμούνι: Mμμ! δεν έχω, να σου πω την αλήθεια, ασχοληθεί ιδιαίτερα αλλά ναι μπορώ να εκτιμήσω και να θαυμάσω μια όμορφη φωτογραφία.
Κάρυ: Έλα να σου δείξω μερικές ωραίες καλλιτεχνικές φωτογραφίες απο μία καταπληκτική φωτογράφο Ελληνίδα, η οποία αναστάτωσε την κοινωνία της εποχής της με τις λήψεις της!
Ηταν και κείνη σαν κι'εσένα ανυπάκουη και έψαχνε πάντα το πρωτοποριακό και διαφορετικό...
Tο όνομά της ήταν Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη, έμεινε όμως γνωστή με την αγγλική εκδοχή του ψευδωνύμου της, με το οποίο επέμενε να υπογράφει όλες της τις δημιουργίες.
Ο λόγος για την παγκοσμίου φήμης Ελληνίδα φωτογράφο «Nelly’s».

Γεννήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 1899. Πέθανε ενα χρόνο πριν συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής στις 17 Αυγούστου 1998!
Ήταν μια  Μικρασιάτισσα από το Αϊδίνι με  καλλιεργημένη προσωπικότητα και  ανήσυχο χαρακτήρα κατάφερε να  καθιερωθεί στο παγκόσμιο πάνθεον της καλλιτεχνικής φωτογραφίας, ως ξεχωριστό όνομα στο είδος της.!
Προερχόταν  από εύπορη οικογένεια, έφυγε μετά την καταστροφή του Αϊδινίου από τα τουρκικά στρατεύματα για τη Σμύρνη κι από εκεί για τη Δρέσδη, όπου και σπούδασε αρχικά μουσική και ζωγραφική και στη συνέχεια φωτογραφία όπου και ολοκλήρωσε τις σπουδές της.
Εκεί βρισκόταν όταν άκουσε για την καταστροφή της Σμύρνης και τη σφαγή των Ελλήνων Μικρασιατών από τους Τούρκους. Οι γονείς της (εύποροι) ανήκαν στους τυχερούς που κατάφεραν να διαφύγουν στην Ελλάδα.
Στην Αθήνα η Έλλη – Nelly’s εγκαταστάθηκε το 1924, όπου και άνοιξε ένα φωτογραφικό εργαστήρι στην οδό Ερμού.
Γερμανικής, αρχικά, επιρροής, σύντομα η τέχνη της στράφηκε προς μια ελληνοκεντρική θεματογραφία για να φτάσει τελικά να συνδεθεί άρρηκτα με την αποτύπωση της αθηναϊκής κοινωνίας του Μεσοπολέμου, της ελληνικής ομογένειας, αλλά κυρίως  την ανάδειξη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

 Γεννημένη σε μια εποχή που το γυναικείο φύλο βρισκόταν ακόμη στην αναζήτηση της ταυτότητάς του, η Nelly’s προχωρούσε ακάθεκτη χαράσσοντας έναν δικό της δρόμο, ακολουθώντας πάντα τα ευρωπαϊκά δεδομένα, τα οποία δεν μιμήθηκε αλλά αφομοίωσε και προσάρμοσε με επιτυχία στα δεδομένα του ελληνικού σκηνικού.
Διατήρησε την ιδεολογία του νεοκλασσικισμού, η σκηνοθεσία παρέμεινε στητή και επιτηδευμένη, όμως χειραγώγησε το μέσον της σχεδόν ζωγραφικά (η συγκεκριμένη τεχνική είναι γνωστή ως τεχνική bromoil, σύμφωνα με την οποία: "...ο φωτογράφος παίρνει σημείωση, απλούν καμβά του τοπίου, επάνω στο οποίο πρέπει να ξαναφτιάξει με το πινέλο. Kι έτσι μπαίνει κι αυτός στη ζωγραφική... ώστε καλές μοντέρνες φωτογραφίες από καλλιτέχνες φωτογράφους, να είναι απείρως καλύτερες από πλήθος κακότεχνων ζωγραφικών πινάκων...

Τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί θησαυροί της χώρας ζωντάνευαν μέσα από τον φακό της δυναμικής αυτής Ελληνίδας, η οποία πειραματιζόταν συνεχώς με το φυσικό φως.
  Έφτασε  μέχρι την τελική ρήξη με την συντηρητική κοινωνία των αρχών του 20ου αιώνα, όταν με  μια σειρά των γυμνών πορτραίτων της στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, για να καθιερωθεί τελικά και να θεωρηθεί  ένα  παγκόσμιο αστέρι μια  κορυφαία φωτογράφος του μεσοπολέμου!

Οι φωτογραφίες των χορευτριών Πάϊβα και Νικόλσκα με φόντο την Ακρόπολη, θεωρούνται μέχρι και σήμερα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή καλλιτεχνικά δείγματα της ελληνικής φωτογραφίας.
Η αρμονία, ο ερωτισμός, το κάλλος, η χάρη, η κίνηση της αρχαίας κόρης, πίσω από αραχνοΰφαντα πέπλα μπροστά στο κύρος ενός παγκόσμιου μνημείου για σκηνικό μέχρι τις μέρες μας σαγηνεύουν τους πάντες...

 Tην κατηγόρησαν πως  πλαστογράφησε την εικόνα μιας μη πραγματικής Ελλάδας.
Κάποιοι έφτασαν και στη σκέψη πως τελικά, μέσα από τη δική της ματιά και, κατ’ επέκταση, την δυτικο-ευρωπαϊκή, όριζε συνειδητά τι άξίζε και τι δεν άξίζε να φωτογραφηθεί, ποια Ελλάδα δηλαδή άξιζε προβολής ή όχι.

Την κατέκριναν γι’ αυτό, για το ότι κατασκεύασε μια άλλη κοινωνία, μια ελληνική πραγματικότητα με επιλεκτικά στοιχεία, που δεν ζωγράφιζαν το πραγματικό, αλλά ένα άλλο, εξιδανικευμένο πρόσωπο, εκείνο που ήθελε να βλέπει η Ευρώπη!

H Nelly's περιδιαβαίνει την ελληνική ύπαιθρο, μέσα απο τις φωτογραφίες επιμένει να σκηνοθετεί και να  προσαρμόζει την Ελλάδα σε μια εικόνα που η Δύση ήθελε να έχει γι'αυτήν.
Ο "πατριωτισμός της" αμφισβητείται, ενοχοποιείται έντονα,  εφ'όσον διακρίνει κάποιος στην δουλειά της το βλέμμα και τα ιδεολογήματά της .
Εικονογραφεί λοιπον μια ιδεατή Ελλάδα περισσότερο ως μια Ελληνίδα περιηγήτρια στην ελληνική ύπαιθρο. Πολλοί  θεωρούν ότι υπηρέτησε την θεωρία της Αρείας Φυλής όπου ισχυρίζεται ότι τα άρεια χαρακτηριστικά μένουν αναλλοίωτα χιλιάδες χρόνια μέσα στο χωνευτήρι των Βαλκανίων και της Μεσογείου. Η θεωρία έλεγε:
"Οι Γερμανοί συγγενεύουν με τους Αρχαίους Ελληνες και εμείς με τους σύγχρονους Γερμανούς"
 Η προσπάθεια της θεωρίας  αυτής βέβαια, εκείνη την εποχή οδήγησε κάποια εκατομμύρια διαφορετικά προφίλ και ζυγωματικά στην φυσική εξόντωση...

Γνώρισα Έλληνα, Μαμούνι, που την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή σώθηκε απο  βέβαιη μεταφορά του σε στατόπεδα συγκέντρωσης στην Γερμανία κατά την Γερμανική κατοχή, διότι για καλή του τύχη ήταν ψηλός, ευθυτενής, με αθλητικά σωματότυπα  και διέθετε πυρόξανθα σγουρά μαλλιά!

Για να είμαστε ιστορικά λοιπόν ακριβείς πρέπει να τονίσουμε ότι η Έλλη Σουγιουτζόγλου-Σεραϊδάρη απο τα μέσα του 1935 εργάζεται για λογαριασμό του Υπουργείου Τουρισμού και συναναστρέφεται με τους κύκλους της κρατικής εξουσίας( αποθανατίζει  όλα τα μέλη της τότε βασιλικής οικογένειας και αυλής) .

 Όμως αυτό το γεγονός δεν θα πρέπει να σταθεί  μομφή και απαξίωση του  πραγματικά πρωτοποριακού της έργου!

 Θαύμασε τις φωτογραφίες της:

Μετά το «σκάνδαλο» της γυμνής φωτογράφισης στον Παρθενώνα, το οποίο ως συνήθως, καθοδήγησε το χριστιανικό ιερατείο της χώρας μας, η Νelly's αναγκάστηκε ν'εγκαταλείψει την Ελλάδα  παρά τη συμπαράσταση που είχε  από τον τότε καλλιτεχνικό κόσμο.

Έφυγε για την Αμερική όπου και έμεινε για τα επόμενα 25 χρόνια, προσανατολίζοντας τη θεματική της δουλειά  στη διαφημιστική και έγχρωμη φωτογραφία, καθώς και στο φωτορεπορτάζ.
 Στην Ελλάδα επέστρεψε στη δύση της ζωής της, όπου και πέθανε, όπως σου είπα και παραπάνω στην Αθήνα το 1998, σε ηλικία 99 ετών, αφήνοντας πίσω της ένα πολυσύνθετο έργο!

Το ποστ αφιερώνεται στον φίλο μου Δημητράκη που ευγενικά  μου το ζήτησε! (Έκανα... ότι μπορούσα)

Τo αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής, οφείλεται ολοκληρωτικά στην βοήθεια της καλής φίλης Roadartist που μου υπέδειξε όλες τις πηγές στις οποίες ανέτρεξα και την ευχαριστώ θερμά!

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: MAMOYNI
ΠΗΓΕΣ:
Αφιέρωμα στο Μουσείο Μπενάκη : http://www.benaki.gr/index.asp?id=1020102&lang=gr
ttp://evaggelia-p.blogspot.com/2009/08/nellys.html
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=34&artId=85434&dt=30/08/1998
 http://www.aspromavro.net/2010/01/nellys.html